روستای نظرآقا-نظرآقا سلام

نظرآقا سلام _ رمضان، از سال‌های دور تاكنون، در فرهنگ مردم نظرآقا از جایگاهی ممتاز برخوردار بوده و همواره آیین‌های ویژه ای در ارتباط با این ماه، در میان مردم این روستا به اجرا درآمده است.

آداب و رسوم ماه مبارك رمضان یكی از مباحث مهم فرهنگ مردم این محل است كه به واسطه قدمت خود، از قداست ویژه ای برخوردار است. متأسفانه در زندگی شهری و ماشینی، بسیاری از این سنت‌های زیبا به بوته فراموشی سپرده شده اند و بسیاری دیگر نیز كم رنگ تر شده اند.

به انگیزه حلول ماه مبارك رمضان و آغاز ماه تزكیه روح و جان، مطلبی آماده شده كه به مناسبت‌ها و آداب و رسوم رمضان در فرهنگ مردم می‌پردازد. از نیمه شعبان جنب و جوش خاصی برای به پیشواز رفتن ماه رمضان در میان مردم نواحی مختلف كشور از جمله روستای نظرآقا مشاهده می‌شود و مردم برای انجام فرایض دینی این ماه آماده می‌شوند، از جمله می‌توان به این موارد اشاره داشت:

خانه تكانی

قبل از فرارسیدن این ماه، مردم نظرآقا همچون آغاز سال نو، به زدودن آلودگی از چهره خانه و محله خویش می‌پردازند، درواقع با نظافت و خانه تكانی به پیشواز بهار قرآن می‌روند تا بتوانند با فراغت و آسودگی خیال به انجام تكالیف دینی خویش بپردازند.

تهیه مایحتاج رمضان

در گذشته، تهیه مایحتاج ماه مبارك رمضان با جدیت تمام انجام می‌گرفت، زیرا در این ماه كسب و كار تقریباً متوقف می‌شود و مردم بیشتر از هر كاری به عبادت می‌پردازند و لازم بود كه مردم مایحتاج خود را قبل از ماه مبارك تهیه كنند تا بتوانند با آسودگی در مجالس ویژه این ماه شركت نمایند.

تشخیص وقت سحر

از قدیم  الایام، برای بیدار شدن در سحرهای ماه مبارك رمضان و تشخیص وقت دقیق سحر و انجام اعمال مخصوص از وسایل و روش‌های گوناگونی استفاده می‌كردند. بعضی از این روش‌ها امروزه نیز متداول و برخی منسوخ شده اند. از جمله شناختن ستارگان و محل و جای آنها در آسمان، بانگ خروس، روشن كردن چراغ‌هایی در نقاط مرتفع روستا ، صدای نقاره و طبل و شیپور، صدای مناجات از گلدسته‌های مساجد و بامهای منازل شخصی ، كوبیدن دیوار همسایه و غیره از روش‌های پیشین بوده و امروزه مردم به وسیله زنگ تلفن و ساعت زنگی و رادیو و تلویزیون متوجه زمان دقیق سحر می‌شوند.

سحری

روزه گیران برای به جا آوردن اعمال سحر و خوردن سحری معمولاً ساعت یا ساعاتی قبل از اذان و با شنیدن صدای مناجات، یا زنگ ساعت بیدار می‌شوند و بعد از وضو گرفتن و خواندن دعاهای سحر نیت می‌كنند برای وضوگرفتن و خواندن دعاهای سحر و سپس شروع به خوردن سحری می‌كنند كه معمولاً غذاهای گرم و پختنی است كه در اغلب موارد همراه با برنج است.

در سحرها، خانواده‌های نظرآقایی بچه‌های پنج و شش ساله خود را نیز بیدار می‌كنند تا به بیدار شدن در سحرها و سحرخیزی و روزه گرفتن عادت كنند. روزه گیران بعد از صرف سحری و چای وغیره ، نیت روزه می‌كنند. تا چند دقیقه قبل از اذان صبح هر چه می‌خواهند تناول می‌كنند و پیش از اذان دهان و دست خود را پاك و تمیز می‌شویند، تا نماز صبح را به جای آورند.

مراسم ویژه ماه رمضان

از جمله مراسمی ‌كه به ویژه در ماه رمضان انجام می‌گیرد می‌توان به مجلس روضه خوانی و ختم قرآن كه برای شادی روح اموات است اشاره داشت.

شب نشینی

یكی از مراسمی ‌كه در گذشته رونق بیشتری داشت و امروزه كم و بیش اجرا می‌شود، دیدار از دوستان و آشنایان بعد از افطار است. در این مجالس افراد فامیل و یا دوستان دور هم جمع می‌شوند به شب نشینی می‌پردازند و صاحبخانه با تنقلات یا غیره از مهمانان پذیرایی می‌كند و با بازی شبیه گل یا پوچ آنها را سرگرم می‌كند.

افطار

همچون زمان سحر، موقع افطار به شیوه‌های گوناگون تعیین می‌شود كه تقریباً مشابه شیوه‌های تعیین سحر است. زنها پیش از افطار، مشغول آماده كردن افطاری می‌شوند و وسایل آب گرم و چای را هم آماده می‌كنند. بر سر سفره افطار دعاهای مخصوص افطار خوانده می‌شود و با نوشیدن مقداری آب داغ و یا خرما و نان، روزه خود را می‌گشایند.

افطاری معمولاً خوراكی‌های حاضری مثل نان و پنیر و سبزی یا هندوانه و خربزه و امثال اینها كه پختنی نیست می‌باشد و سحرها بیشتر پختنی و غذای گرم است.

آنچه می‌توان در مجموع از این آداب و رسوم نتیجه گرفت و از آن به عنوان كاركردهای اجتماعی ماه رمضان نام برد، این موارد است:

* نظم بخشی به رفتار افراد

* تقویت روحیه همكاری و ایجاد زمینه‌های وحدت بخش

* رفع كدورت از میان افراد از طریق مراسم آشتی كنان كه توسط ریش سفیدان انجام می‌گیرد و به تحكیم اتحاد جمعی مدد می‌رساند.

***